Ontdek de Romeinse Limes in Utrecht

terug naar overzicht

Utrecht: Noordgrend van het Romeinse Rijk

De Rijn liep vroeger dwars door Nederland en vormde de limes, de noordgrens van het Romeinse Rijk. Bij Utrechts splitste de Rijn zich met de Vecht en daarom bouwden de Romeinen daar die forten (castella) die je sinds een paar jaar kunt bezoeken. In de binnenstad ligt fort Traiectum, de Hoge Woerd ligt in de Leidsche Rijn en Fort Fectio in Bunnik. Bijna nergens liggen drie Romeinse verdedigingswerken zo dicht bij elkaar.

Bij VVV Utrecht kun je informatie krijgen over alles rond de castella, maar je kunt natuurlijk ook zelf de fiets pakken. En bij alledrie kun je naar binnen. Tegenwoordig natuurlijk met veiligheidsrestricties.

Hoogtepunt

De Limes, grens, verdedigingszone en Romeinse handelsroute ineen, bestond tussen 40 voor Christus en ongeveer 250 na Christus. De grens loopt ruwweg van Schotland tot aan waar de Donau in de Zwarte Zee stroomt, via het Midden-Oosten naar Noord-Afrika. In ons land loopt de Limes langs wat nu de Nederrijn, Oude Rijn en Kromme Rijn is.
Delen ervan staan op de lijst van UNESCO Werelderfgoed. Als alles goed gaat komen de Utrechtse forten volgend jaar ook op die lijst.

Susanne Pieren van VVV Utrecht vertelt dat in 1997, bij de bouw van stadsdeel Leidsche Rijn, delen van een fort en een compleet Romeins werkschip tevoorschijn kwam. "Dat schip staat na jarenlange restauratie nu te pronken in het Museum Hoge Woerd. Op de plek van het fort staat nu een moderne interpretatie ervan met wallen van zes meter hoog. Er zijn archeologische tentoonstellingen, een kinderboerderij, theater en restaurant."

DOMunder, in de Utrechtse binnenstad, ligt onder het huidige Domplein. Pieren: "Dit lag tijdens het Romeinse Rijk bij een doorwaadbare plaats aan de Rijn. Qua bouw en grootte was het vergelijkbaar met het legerkamp bij de Hoge Woerd. Na vertrek van de Romeinen werden de fundamenten de basis voor de stad Utrecht. In de historische attractie DOMunder kun je de hele geschiedenis van de stad beleven, van de Romeinen tot nu." 

Foto: Mike Brink

Ten westen van het huidige fort Vechten (Waterliniemuseum), onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie, ligt een waarheidsgetrouwe reconstructie van de contouren van het castellum Fectio. Het is het oudste en grootste Romeinse fort in Nederland en dateert van ongeveer vijf na Christus. Fectio was de operatiebasis tijdens de veroveringscampagne van keizer Augustus. Daarna werd het commandocentrum van de Nederrijnse Limessector. De plek ligt nu vlakbij de huidige A12; destijds tegenover de splitsing van de Rijn en de Vecht. In het naastgelegen fort Vechten is een aparte tentoonstelling over de Limes.

Volgens Susanne Pieren kan de Utrechtse VVV je doorverwijzen. "We kunnen helpen met fietsen huren en een mooie route uitstippelen. Zo heb je aanknopingspunten om toch een dagje uit te zijn." 

Feiten & cijfers

Waar: Castellum Hoge Woerd, De Meern: DOMunder, Domplein: Fort Fectio, Bunnik
Meer informatie: VVV InformatieCentrum, Domplein 9, infovvv@utrechtmarketing.nl of www.bezoekutrecht.nl
Entree: Hoge Woerd en Fectio gratis, DOMunder betaald
Websites:

www.museumhogewoerd.nl
www.domunder.nl
www.romeinen.nl/locatie-overzicht/4200868100/fort-vechten

Bron: Vrijetijdkrant, regio Utrecht, editie Utrecht, jaargang 4, nr. 2, 2020